معرفی سیستم اعلام حریق و تجهیزات آن

در سراسر دنیا همواره شاهد آتش سوزی زیادی هستیم که خسارت های مالی و جانی زیادی را به بار می آورد. آتش سوزی پلاسکو نمونه از حادته هایی بوده که در سال های اخیر باعث مرگ هموطنان شده و همچنین همراه با خسارت زیای بوده است. با استفاده از سیستم اعلام حریق می توان تا حد زیادی از وقوع این حوداث پیشگیری و خسارت های مالی و جانی آنرا کاهش داد.در واقع سیستم های اعلام حریق مجموعه از تجهیزات الکترونیکی هستند که هدف اصلی از نصب و راه اندازی آنها تشخیص و آشکاری حریق است. استفاده این سیستم ها باعث می شود که اتش سوزی خیلی سریع آشکار شود و اقدامات لازم جهت اطفای حریق و خاموش کردن آتش صورت گیرد. بدیهی است هرچه سریعتر اقدامات لازم در مقابل آتش سوزی صورت گیرد،به همان میزان خسارت های ناشی از آن کمتر خواهد بود.

 

 

بیش از چندین دهه از طول عمر سیستم اعلام حریق میگذرد، طی این سالها با پیشرفت تکنولوزی این سیستم ها نیز پیشرفت های زیادی کردند بطوری برندهای معتبر خارجی و داخلی زیادی در این زمینه فعالیت می کنند.امروزه تاکیدی زیای مبنی بر استفاده از سیستم های اعلام حریق در مکانهای تجاری،صنعتی و یا حتی مسی می شود. بطوری که استاندارهایی مانند NFPA72 آمریکا و یا BS5839 انگلستان برای استفاده،طراحی، نصب و نگهداریی این سیستم ها جمع آوری و ثبت گردید.

برای طراحی و نصب سیستم های اعلام حریق ساختمان به بخش هایی مانند زون تقسیم می شوند. محل نصب باید به گونه ای انتخاب شود که علاوه بر تمام ساختمان را تخت پوشش قرار دهد، همچنین در هنگام بروز آتش سوزی سریع آن را تشخیص دهد و اقدامات لازم صورت گیرد. 

 

اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق

• دتکتور

• پنل مرکزی اعلام حریق

• شاسی اعلام حریق

• آژیر 

 

 

دتکتور اعلام حریق

 وظیفه اصلی دتکتور تشخیص آتش سوزی با توجه نشانه های آن مانند دود، دما، حرارت و گاز می باشد. دتکتور اعلام حریق با توجه به همین نشانه ها دسته بندی می شود. دتکتور دودی، دتکتور حرارتی، دتکتور گازی، دتکتور شعله ای

دتکتور دودی :

براساس تشخیص دود در هنگام آتش سوزی کار می کنند. که خود به دو دسته نوری و یونیزاسیون تقسیم می شوند. دتکتور نوری از محفظه و فرستنده ، گیرنده تشکیلشده است. زمانی که آتش سوزی اتفاق می فتد  دود ناشی از آن وارد محفظه می شود و مانع از تابیدن نور از فرستنده به گیرنده می شود. دتکتور تشخیص آتش سوزی می دهد و به پنل مرکزی اعلام حریق، سیگنالی مبنی بر وقوع آتش سوزی اعلام می کند. اما در نوع یونیزاسیون که عمر طولانی ندارند از مواد رادیواکتیو در انها استفاده می شوند. در اثر عبور ماده رادیواکتیو در محفظه و یونیزاسیون شدن آن، جریانی بین دو الکترود موجود در آن ایجاد می شود. هنگامی دود وارد محفظه شود میزان این جریان عبوری کم می شود و دتکتور،تشخیص آتش سوزی میدهد.

دتکتور حرارتی :

این نوع دتکتور تشخیص خود را بر اساس تشخیص حرارت ناشی از دود انجام میدهد. این دتکتور ها دارای یک دماسنج می باشند که به تغییرات دما حساس می باشند. معمولا در محیط هایی مانند پارکینگ،موتور خانه،آشپزخانه که بطور طبیعی دود وجود دارد و امکان استفاده از دتکتور های دودی وجود ندارد از دتکتور حرارتی استفاده می شود. دتکتور حرارتی در دو دسته دتکتور حرارتی افزایشی و دتکتور حرارتی ثابت قرار می گیرند. دسته اول بر اساس دما و زمان کار میکند بطوری که اگر بر طبق استاندار دمای محیط در یک دقیقه به میزان 8/4 افزایش پیدا کند، دتکتور حرارتی اعلام حریق می نماید.اما در دتکتور حرارتی ثابت، برای دمای محیط یک آستانه در نظر گرفته می شود که چناچه دمای محیط از این حد بگذرد، وقوع حریق اعلام می شود.

دتکتور گازی :

 این دتکتور میزان گازهای موجود در فضا را اندازه گیری میکند و صورت بالا بودن میزان به کنترل پنل مرکزی اعلام می کند. وجود گازها در محیط علاوه بر اینکه میتواند باعث وقوع حریق شوند، سمی و خطرناک نیز باشند.

دتکتور شعله ای:

اساس کار این دتکتور بر مبنای تشخیص اشعه مادون قرمز و ماورای بنفش آتش می باشد. دتکتور شعله ای بسیار سریعتر از دیگر دتکتور ها عمل میکند مناسب برای مکانهای وسیع و بزرگ با سقف های بلند مانند انبارها و سوله ها و سالن ها می باشد. همچنین برای تشخیص آتش سوزی ناشی از نفتی و فرآوردهای نفتی بسیار مناسب هستند.

 

پنل اعلام حریق

وظیفه اصلی کنترل پنل مرکزی متصل کردن تمامی تجهیزات اعلام حریق به یکدیگر است.پس از تشخیص وقوع آتش سوزی از طریق دتکتور و یا شاسی اعلام حریق و ارسال حریق به پنل مرکزی، عدم خطا از سوی کنترل پنل مور بررسی قرار می گیرد، در صورت صحت وقوع آتش سوزی، آژیر اعلام حریق فعال می شوند و کلیه افراد حاضر در محل از وقوع آتش سوزی اطلاع پیدا می کنند. از دیگر وظایف کنترل پنل اعلام حریق می توان به صحت عملکرد سیستم،قطعی مدار، امکان تست و بررسی سایر تجهیزات،تشخص خرابی دتکتورها، فعال و غیر فعال کردن تجهیزات هشداری دیداری و شنیداری و برقراری ارتباط با اتشنشانی و یا مسئول مرتبط اشاره کرد.

پنل اعلام حریق را باید در جاهایی نصب کرد امکان آتش سوزی کمتر و نور کافی و رفت و امد وجود داشته باشد. همانطور قبلا نیز گفته شده ساختمان یه قسمت های مختلف تقسیم می شود که هر بخش زون نام دارد که تمامی زونها به کنترل پنل مرکزی متصل می شوند.بسته به برند های مختلف و کارخانه سازنده تعداد زونهایی که می توان پنل مرکزی متصل نمود متفاوت است.

شاسی اعلام حریق

شستی یا شاسی اعلام حریق یکی از تجهیزات سیستم اعلام حریق می باشد که زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که وقع آتش سوزی توسط انسان تشخیص داده می شود و با فشار دادن شاسی ، وقوع حریق به کنترل پنل مرکزی اطلاع داده می شود تا اقدامات لازم در این راستا صورت گیرد.در واقع شاسی اعلام حریق تشخیص وقوع حریق یصورت دستی است. و معمولا در مکان هایی کاربرد دارد که رفت آمد وجود دارد و عملا در مکانهایی که انسان وجود ندارد بلا استفاده می باشد.

در هنگام نصب شاسی به مواردی ازجمله ارتفاع نصب،محل نصب آن، قابلیت دسترسی راحت،وجود نور کافی، عدم نصب در مکانهایی مانند آشپزخانه توجه کرد.

 

آژیر اعلام حریق

پس از تشخیص حریق توسط دتکتور و اعلام به کنترل پنل مرکزی، آژیر اعلام حریق فعال می شود. در واقع آژیر اعلام حریق وظیفه  اطلاع رسانی به تمامی افراد حاضر در محل با استفاده از تجهیزات هشداری شنیداری و دیداری می باشد.صدای آژیر اعلام حریق باید به گونه ای باشد صدای ان در تمایی نقاط ساختمان شنیده شود.و نوع زنگ آن متفاوت سایر زنگهای موجود باشد.

در واقع استفاده از آزیر اعلام حریق برای اطلاع به افراد برای تخلیه محل و عدم استفاده از آسانسورها، و انجام اقدامات لازم برای کاهش خسارت های مالی و جانی می باشد.